Skip to main content

Mohiniraj - a unique Ardh Nari Nateshwar Temple.

While visiting the temple, I was really curious about the name Mohiniraj! Mohini is a female name and Raj is the suffix generally attached to male names. How come these two words came together? With this burning curiosity in my mind, I went to visit Mohiniraj Temple. Mohiniraj Temple is situated at Nevasa in Ahmednagar district of Maharashtra state of India. 

Mohiniraj Temple Nevasa

Mention of this city can be found in the famous book Dnyaneshwari written by Saint Dnyaneshwar. 
This book is a commentary on Bhagavadgeeta and is written in 13th century.This book is of utmost cultural and religious importance in Maharashtra as well as for all the Marathi speaking community in the world. It's written in Dnyaneshwari "tribhvanaikpavitra anadipanchakroshkshetra jeth jagache jeewansutra Shrimahalaya ase" which means that," surrounding area of this place, Shrimahalaya is the most sacred place in the world and is the lifeline of the world. Dnyaneshwari was written in Nevasa. 

Mention Of Nevasa in Dnyaneshwari

Ancient names of Nevasa were Nidhiniwas and ShriMahalaya. Mentions of this city in ancient literature led archaeologists to study the excavations in this area. The excavations were successful and they found many stone age tools in this area near Nevasa. Some research papers on these excavations are published and we can read them.

Though the story about the temple is quite ancient, the current Mohiniraj Temple is quite new. This was constructed in the year 1773, so this is only 250 years old temple!

It is said that, at the time of Samudra Manthan- churning of the ocean, nectar and alcohol came out with many more articles, as a result of churning. It had to be distributed in gods and demons. The form of Mohini, a very beautiful and enchanting lady, was taken to distribute all the nectar to gods which will make them immortal and alcohol to the demons. Mohini did her job perfectly! Gods received all the nectar and demons received only alcohol! 

Here in this temple, the idol is in Ardhnarinateshwar form, i.e. in the form of Vishnu as well as Mohini. Left half of the idol is in Mohini form and right half is in Vishnu form. It is said that this is the only temple having idol in this form. Thus came the name Mohiniraj i.e. Mohini and Vishnu. 


Mohiniraj

Though Shiv and Parvati can be seen in many temples in the form of Ardhnarinateshwar, Vishnu and Mohini appearing as Ardhnarinateshwar is very rare. 


Sanctum Sanctorum of the Mohiniraj Temple

The smaller idol of Mohiniraj is the Puja idol and abhishek is performed on that idol. On the right side the third idol is Lakshmi, the goddess idol. Being an Ardhnarinateshwar while performing the rituals, the devotees offer Saree as well as Dhoti i.e. female as well as male dresses to the god. 

The temple is beautifully built in the thirteenth century Hemadpanti Style of architecture. This style is named after Hemadpant, a prime minister of Yadavas. Though the newly restored part of the temple, may not be built in Hemandpanti style of architecture. 
 
Entrance Of the temple.

On both sides of the entrance we can see beautiful Dwarpals (- security guard) sculptures. These guards are having weapons in their hands but even a bird with them! The temple is carved with exquisite motifs. The interesting part is that there are many different styles of motifs on the facades of the temple. 

Motifs on the facade

There are lotus, Flower creepers, Elephants on the facade. On the upper part gallery we can see the leaves motif. 

Main entrance

The main entrance is having a thick metal door. We can see chain motif, creeper and a flower in the circle motif near the entrance. In this photograph you can have a closer look at the bird in Dwarpal's hand. Most probably it is Hamsa. 

You have to climb 3 to 4 steps till this door. From the door it is another set of steps,the first step of which is really high. 

Different carving motifs

Another view of the exterior

This is another view of the exterior. In this photograph, you can see the whitish round structure at the back side. It is roof of the sabhagruh - the meeting place, part of the temple. Usually this roof is also decorated, but here in Mohiniraj Temple there are no carvings on the exterior part of the roof of Sabhagruh, only a small Shikhara - Kalas part is present. So it seems that the original roof got destructed due to some known or unknown reasons and this is the restored roof, different from original Hemadpanti style of architecture. 

Gallery view

There is an interesting window type gallery on the upper part of Shikhar of Garbhagruh, the Sanctum. In ancient times, may be these window galleries had beautifully carved figurines in them. 

As we enter the temple, the Sabhagruh or meeting place is of horizontal rectangle shape and the sanctum is on left side. This is very unusual. Usually as we enter the temple and cross the Sabhagruh, the Sanctum is in the front and facing us. So this made me think that the door on the right hand side, which is currently closed and a wall is built there, must be the main entrance in older times. If we enter from that entrance on west side, the sanctum will come in front of us. When inquired about this at frequent visitors and devotees of Mohiniraj Temple, came to know, that indeed before some six or seven decades, there was a door on west side! 

As we enter the temple we come to a very beautifully carved Sabhgruh. Even the roof is well decorated with Ras krida ( dance) images and Krishna. The dancing ladies - Gopis and Krishna images are intricately carved with perfect proportions of human body. 

The roof of the Sabhagruh


Carvings!


You can see the beautiful motifs of chain with bell, lotus flowers and leaves. Pillars are having some celestial figures who are holding the roof on their back. The shapes of the pillars has some interesting variations. 

The Mohiniraj mandir is right in the middle of the city, surrounded by residential area and roads with heavy traffic. This photo with the car will tell you about the height of the temple! The temple is nearly 75 feet in height. 

Mohiniraj Mandir

The Mohiniraj Temple is a unique temple with Vishnu and Mohini in the same idol. We know about the Matrukas. Vaishnavi is one of them. She has all the weapons of Vishnu but she is a female figure. This half male and half female figure is really unique. 
Mohiniraj surely denotes male female complimenting nature, unity and equality in the universe. 

Comments

Popular posts from this blog

เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคŸ्เคฐेเค•- เคญाเค— 1 - เคคเคฏाเคฐी !!

  เค†เคชเคฃ เคธ्เคตเคช्เคจ เคชाเคนเคคो… เค†เคชเคฃ เคธ्เคตเคช्เคจे เคชाเคนเคคो… เคค्เคฏाเคคीเคฒ เคเค–ाเคฆ เคฆुเคธเคฐेเคš เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคทाเคค เคฏाเคตे เคฎ्เคนเคฃूเคจ เคงเคกเคชเคกเคคो เค†เคฃि เคฌाเค•ीเคšी เคธ्เคตเคช्เคจे เค•เคงीเคคเคฐी เคจเคตเคฒाเคˆเคจे เค†ंเคœाเคฐाเคฏเคฒा เค—ोंเคœाเคฐाเคฏเคฒा เค…เคธाเคตीเคค เคฎ्เคนเคฃूเคจ เคค्เคฏांเคจा เคธ्เคตเคช्เคจ เคฎ्เคนเคฃूเคจเคš เคฐाเคนू เคฆेเคคो.  เคนाเคฏ เค…เคฒ्เคŸिเคŸ्เคฏुเคก เคŸ्เคฐेเค• เคนे เคฎाเคे เคเค• เค…เคธेเคš เคธ्เคตเคช्เคจ เคนोเคคे, เคจेเคนเคฎी เคญुเคฐเคณ เคชाเคกเคฃाเคฐे เค†เคฃि เคคเคฐीเคนी เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคทाเคค เค†เคฒे เคคเคฐ เค‡เคคเค•्เคฏा เค‰ंเคšीเคตเคฐ เคšाเคฒเคคाเคจा เค•ाเคนीเคถी เคงाเคธ्เคคीเคš เคตाเคŸाเคตी เค…เคธे. เคค्เคฏाเคฎुเคณे เคตเคฐ्เคทाเคจुเคตเคฐ्เคท เคคे เคธ्เคตเคช्เคจ เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคทाเคค เคจ เคฏेเคคा เคธ्เคตเคช्เคจเคš เคฐाเคนिเคฒे เคนोเคคे.  เคจोเคต्เคนेंเคฌเคฐเคฎเคง्เคฏे เคฎाเคी เคฎैเคค्เคฐीเคฃ เคงเคจเคถ्เคฐी เคœเค—เคคाเคช เค‡ंเคกिเคฏाเคนाเคˆเค•्เคธเคฌเคฐोเคฌเคฐ เคฆेเคตเคฐिเคฏा เคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคนा เคŸ्เคฐेเค• เค•เคฐूเคจ เค†เคฒी. เคคिเคš्เคฏाเคถी เค—เคช्เคชा เคฎाเคฐเคคाเคจा เคฏा เคŸ्เคฐेเค•เคšी เคธเคตिเคธ्เคคเคฐ เคฎाเคนिเคคी เคฎिเคณाเคฒी. เคฎाเคฐ्เคš เคเคช्เคฐिเคฒเคฎเคง्เคฏे เคฏा เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เคฐเคธ्เคค्เคฏाเคตเคฐ เคฑ्เคนोเคกोเคกेंเคก्เคฐॉเคจเคšी เคซुเคฒे เคซुเคฒเคฒेเคฒी เค…เคธเคคाเคค เค…เคธेเคนी เค•เคณเคฒे… เค†เคฃि เคฎเคจाเคคเคฒ्เคฏा เคธ्เคตเคช्เคจाเคฒा เคชुเคจ्เคนा เคเค•เคฆा เคœाเค— เค†เคฒी.  เค…เคธे เคฎ्เคนเคฃเคคाเคค เค•ी เคฆेเคตเคฐिเคฏा เคคाเคฒ เคฎ्เคนเคฃเคœे เคœिเคฅे เคฏเค•्เคทाเคจे เคฏुเคงिเคท्เค िเคฐाเคฒा เคช्เคฐเคถ्เคจ เคตिเคšाเคฐเคฒे เคคे เคคเคณे. เคตाเคŸेเคค เคฒाเค—เคฃाเคฐे เคคुंเค—เคจाเคฅ เคนे เคคเคฐ เคœเค—ाเคคเคฒे เคธเคฐ्เคตाเคค เค‰ंเคšाเคตเคฐ เค…เคธเคฃाเคฐे เคถंเค•เคฐाเคšे เคฎंเคฆिเคฐ, เคชंเคš เค•ेเคฆाเคฐाเคชैเค•ी เคเค•. เคนे เคชांเคกเคตांเคจी เคฌांเคงเคฒे เค†เคนे เค…เคธे เคธांเค—िเคคเคฒे เคœाเคคे. เคŸ्เคฐेเค•เคšा เคธเคฎिเคŸ เคชॉเคˆंเคŸ...

เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคŸ्เคฐेเค• - เคญाเค— 2 - เคธाเคฐी - เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ

เคฆुเคธเคฑ्เคฏा เคฆिเคตเคถी เคธเค•ाเคณी เคŸ्เคฐेเค•เคฒा เคธुเคฐुเคตाเคค เคाเคฒी เคคीเคš เคเค•ा เคคीเคต्เคฐ เคšเคขเคฃीเคจे!! เคšเคขเคคाเคจा เคเค•ा เค•्เคทเคฃी เคฎाเค—े เคตเคณूเคจ เค†เคฎ्เคนी เคธाเคฐी เคฌेเคธ เค•ॅเคฎ्เคชเคšा เคจिเคฐोเคช เค˜ेเคคเคฒा. เคชเคฐเคค เคฏेเค‰ เคคेเคต्เคนा เคŸ्เคฐेเค• เคฏเคถเคธ्เคตीเคฐिเคค्เคฏा เคชूเคฐ्เคฃ เค•ेเคฒा เค…เคธेเคฒ เค•ी เคจाเคนी, เคคे เคฎाเคนिเคคी เคจเคต्เคนเคคे. เคชเคฃ เค…เคจुเคญเคตเคธเคฎृเคฆ्เคง เคฎाเคค्เคฐ เคจเค•्เค•ी เคนोเคŠเคจ เคชเคฐเคค เคฏेเคŠ เคน्เคฏाเคšी เค—्เคตाเคนी เคฎเคจाเคคเคš เคฆिเคฒी. เคธाเคฐी เคฌेเคธ เค•ॅเคฎ्เคช ๐Ÿ“ท Supan Shah เคฐเคธ्เคคा เค“เคฌเคกเคงोเคฌเคก เคฆเค—เคกांเคจी เคคเคฏाเคฐ เค•ेเคฒेเคฒा เคนोเคคा. เคชเคฃ เคญुเคธเคญुเคถीเคค เคฎाเคคीเคค เคชाเคฏ เค˜เคธเคฐเคฃ्เคฏाเคชेเค•्เคทा เคฆเค—เคก เคชเคฐเคตเคกเคฒे เค…เคธे เคฎเคจाเคฒा เคธांเค—เคค เคšเคขเคฃ เคšเคขเคค เคนोเคคे. ๐Ÿ“ท Pawan Gowda เคน्เคฏा เคซोเคŸोเคตเคฐूเคจ เคšเคข เค•िเคคी เคนोเคคा เคค्เคฏाเคšा เคคเคฐ เค…ंเคฆाเคœ เคฏेเคˆเคฒ เคชเคฃ เค†เคฎ्เคนी เคธเค—เคณे เค•เคธे เคšเคขเคค เคนोเคคो เคคे เค•เคณाเคฏเคšे เค…เคธेเคฒ เคคเคฐ เคต्เคนिเคกिเค“ เค†เคนे เคจा! เคตिเคกिเค“ - เคธเคฎ्เคฐाเคŸ เคฆเคฐ्เคกा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share เคฐเคธ्เคค्เคฏाเคšा เคธुเคฐुเคตाเคคीเคšा เค•ाเคนी เคญाเค— เคฒोเค•เคตเคธ्เคคीเคคूเคจ เคœाเคฃाเคฐा. เคชเคฃ เคคेเคฅीเคฒ เค˜เคฐेเคนी เค…เค—เคฆी เคคुเคฐเคณเค• เค†เคฃि เคคเคถी เคฒांเคฌ เคฒांเคฌ. เคนिเคฐเคตीเค—ाเคฐ เคถेเคคे เคฎाเคค्เคฐ เคฆिเคธเคค เคนोเคคी. เคกोंเค—เคฐ เค‰เคคाเคฐाเคตเคฐ เคชाเคฏเคฑ्เคฏांเคธाเคฐเค–े เคฌांเคง เค˜ाเคฒเคค เค•ेเคฒेเคฒी เคนी เคถेเคคी เคธंเคชूเคฐ्เคฃ เค‰เคคाเคฐ เคœिเคตंเคค เค•เคฐเคค เคนोเคคी. The view ๐Ÿ“ท Supan Shah ๐Ÿ“ท Samrat Darda เคคाเคธเคญเคฐ เคคीเคต्เคฐ เคšเคขเคฃीเคšा เคฐเคธ्เคคा เคชाเคฐ เค•ेเคฒ्เคฏाเคจंเคคเคฐ เคฅोเคกเคฏा เคตेเคณाเคจे เคคुเคฒเคจेเคจे เคœเคฐा เคธเคชाเคŸ เคญाเค— เค†เคฒा เคคेเคต्เคนा เคนृเคฆเคฏाเคจे เคฅँเค•्เคฏू เคฎ्เคนเคฃाเคฏเคฒा เคธुเคฐूเคตाเคค เค•ेเคฒी!! เคคिเคฅूเคจ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒ...

เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคŸ्เคฐेเค• - เคญाเค— 3 - เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ -เคธ्เคฏाเคฒเคฎी

เคŸ्เคฐेเค•เคšा เคคिเคธเคฐा เคฆिเคตเคธ. เค•ाเคฒเคšा เคธाเคฐी- เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคช्เคฐเคตाเคธ เคคเคฐ เค–ूเคชเคš เค›ाเคจ เคाเคฒा เคนोเคคा. เคชाเคฏเคนी เคฆुเค–เคฒे เคจเคต्เคนเคคे เค•ी เคฅเค•เคฒ्เคฏाเคธाเคฐเค–े เคฆेเค–ीเคฒ เคตाเคŸเคฒे เคจเคต्เคนเคคे. เคค्เคฏाเคฎुเคณे เค‰เคค्เคธाเคนाเคจे เค†เคœเคš्เคฏा เคฆिเคตเคธाเคฒा เคธुเคฐुเคตाเคค เค•ेเคฒी. เค†เคœเคšा เคฆिเคตเคธ เคคเคธा เค…เคตเค˜เคก เค…เคธेเคฒ เค…เคถी, เค‡ंเคกिเคฏाเคนाเคˆเค•्เคธเคš्เคฏा  เคตेเคฌ เคธाเคˆเคŸเคตเคฐเคšे เคตเคฐ्เคฃเคจ เคตाเคšूเคจ เค•เคฒ्เคชเคจा เค†เคฒी เคนोเคคी. เค†เคœ เค…ंเคคเคฐ เคจเคŠ เค•िเคฒोเคฎीเคŸเคฐเคชेเค•्เคทा เคœाเคธ्เคค เคนोเคคे. เคชเคฃ เคตाเคŸेเคค เค…เคจेเค• เคถिเค–เคฐे เคฆिเคธเคฃाเคฐ เคนोเคคी. เค˜เคจเคฆाเคŸ เคœंเค—เคฒाเคคूเคจ เคœाเคฃाเคฐ เคนोเคคो เคค्เคฏाเคฎुเคณे เค…เคจेเค• เคชเค•्เคทीเคนी เคฆिเคธเคฃाเคฐ เคนोเคคे. เคค्เคฏाเคšीเคนी เค‰เคค्เคธुเค•เคคा เคนोเคคी. เคธเค—เคณेเคœเคฃ เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เค•ॅเคฎ्เคชเคธाเคˆเคŸ เคฎเคงूเคจ เคฌाเคนेเคฐ เคชเคกเคฒो. เค…เคตเค˜े เคเค• เคฆिเคตเคธ เคตाเคธ्เคคเคต्เคฏ เค•ेเคฒेเคฒे เค…เคธเคฒे เคคเคฐी เคฎเคจ เคฅोเคกेเคคเคฐी เค—ुंเคคเคฒेเคฒे เค…เคธเคคेเคš.  เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒเคš्เคฏा เคฐเคธ्เคค्เคฏाเคš्เคฏा เคกाเคต्เคฏा เคฌाเคœूเคจे เคเค• เคœंเค—เคฒเคตाเคŸेเคšा เคซाเคŸा เคนोเคคा. เคค्เคฏा เคตाเคŸेเคจे เค†เคฎ्เคนी เคจिเค˜ाเคฒो. เคฅोเคกा เคตेเคณ เคšाเคฒเคฒ्เคฏाเคตเคฐ เค†เคฎ्เคนाเคฒा เคชुเคจ्เคนा เคเค•เคฆा เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคถिเค–เคฐ เคฆिเคธเคฃाเคฐ เคนोเคคे. เค…เคงूเคจ เคฎเคงूเคจ เคฆिเคธเคฃाเคฐे เคนे เคถिเค–เคฐ เค†เคชเคฒ्เคฏाเคฒा เค•ुเค े เคชोเคšाเคฏเคšे เค†เคนे เคค्เคฏाเคšी เคœाเคฃीเคต เค•เคฐूเคจ เคฆ्เคฏाเคฏเคšे, เคค्เคฏाเคจेเคนी เคเค• เคจเคตे เคฌเคณ เคฎिเคณाเคฏเคšे. เคชเคฃ เค†เคœ เค†เค•ाเคถ เค‡เคคเค•े เคขเค—ाเคณ เคนोเคคे เค•ी เคถिเค–เคฐ เคฆिเคธเคฒेเคš เคจाเคนी.เค‰เคœเคตीเค•เคกे เคชुเคจ्เคนा เคเค•เคฆा เคธाเคฐी เค—ाเคต เคฎाเคค्เคฐ เคฆिเคธเคฒे. ๐Ÿ“ทCotrekker ๐Ÿ“ทSumati Dhembre เคน्เคฏा เคซोเคŸोเคตเคฐूเคจ เค•เคถा เคฐเคธ्เคค्เคฏाเคจे เค†เคฎ्เคนी เคšाเคฒเคค เคนोเคคो, เคšเคข เค•िเคคी เคนोเคคा เคค्เคฏाเคšी เค•เคฒ्เคชเคจा เคฏेเคˆเคฒ....

เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคŸ्เคฐेเค• - เคญाเค— 5- เค…ंเคคिเคฎ เคญाเค— - เคฌเคจिเคฏाเค•ुंเคก- เคคुंเค—เคจाเคฅ- เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा

  ๐Ÿ“ทSamrat Darda เฅงเฅซ เคเคช्เคฐिเคฒ, เคฌเคจिเคฏाเค•ुंเคก เค•ॅเคฎ्เคชเคธाเคˆเคŸ เคฎเคงूเคจ เค•ाเคขเคฒेเคฒा เคšंเคฆ्เคฐाเคšा เคธुंเคฆเคฐ เคซोเคŸो. เคค्เคฏा เคฆिเคตเคถी เคถुเค•्เคฒ เคชเค•्เคทाเคคीเคฒ เคธเคช्เคคเคฎी เค•िंเคตा เค…เคท्เคŸเคฎी เค…เคธाเคตी. เค•ाเคฐเคฃ เฅงเฅญ เคเคช्เคฐिเคฒเคฒा เคฐाเคฎเคจเคตเคฎी เคนोเคคी. เคธुंเคฆเคฐ เค•ाเคณ्เคฏाเคญोเคฐ เคฐाเคค्เคฐीเคšा เคธเค˜เคจ เค…ंเคงाเคฐ.. เคชौเคฐ्เคฃिเคฎा เค…เคœूเคจ เคธाเคคाเค  เคฆिเคตเคธांเคตเคฐ เค…เคธเคฒी เคคเคฐीเคนी เค†เคค्เคคाเคชाเคธूเคจเคš เคคेเคœाเคณเคฒेเคฒा เคšंเคฆ्เคฐ.. เคšเคฎเคšเคฎเคฃाเคฐे, เคฎเคง्เคฏेเคš เคขเค—ांเคš्เคฏा เค†เคก เคฒเคชเคฃाเคฐे เคšांเคฆเคฃे, เค†เคฎเคš्เคฏा เคฎเคจाเคคीเคฒ เคธเคฎिเคŸเคตिเคทเคฏीเคšी เค‰เคค्เคธुเค•เคคा..เคซाเคฐ เค…เคจोเค–ी เคฐाเคค्เคฐ เคนोเคคी เคคी.  เค‰เคฆ्เคฏा เคชเคนाเคŸे เคฆोเคจ เคตाเคœเคคाเคšा เคตेเค•เคช เค•ॉเคฒ เค…เคธเคฃाเคฐ เคนोเคคा. เค†เคฎ्เคนाเคฒा เค†เคตเคฐूเคจ, เคฌ्เคฐेเค•เคซाเคธ्เคŸ เค•เคฐूเคจ เคคीเคจ เคตाเคœเคคा เคจिเค˜ाเคฏเคšे เคนोเคคे. เคจ เคตिเคธเคฐเคคा เค˜ेเคฃ्เคฏाเคš्เคฏा เค—ोเคท्เคŸी เคคเคถा เคคเคฐ เคกे เคชॅเค• เคฎเคง्เคฏे เคญเคฐूเคจเคš เค ेเคตเคฒ्เคฏा เคนोเคค्เคฏा. เคนेเคกเคฒॅเคฎ्เคชเคš्เคฏा เค‰เคœेเคกाเคค เคธाเคฎाเคจ เคฆेเค–ीเคฒ เค†เคตเคฐूเคจ เค ेเคตเคฒे เคนोเคคे. เคชเคนाเคŸे เคจिเค˜เคคाเคจा เคฌाเค•ी เคธाเคฎाเคจ เคฎेเคจ เคŸेเคจ्เคŸ เคฎเคง्เคฏे เคจेเคŠเคจ เค ेเคตाเคฏเคšे เคนोเคคे.  เค‡เคคเค•्เคฏा เค‰ंเคšीเคตเคฐ เคœाเคฏเคšे เคนोเคคे. เค•ाเคนी เคคाเคธांเคค เค†เคฎ्เคนी เฅชเฅฆเฅฆเฅฆ เคซुเคŸांเคšा เค…เคฒ्เคŸीเคŸ्เคฏुเคก เค—ेเคจ เค•เคฐเคฃाเคฐ เคนोเคคो. เคोเคชเคฃ्เคฏाเคธाเค ी เคกोเคณे เคฎिเคŸเคฒे เค–เคฐे, เคชเคฃ เคฎिเคŸเคฒ्เคฏा เคกोเคณ्เคฏांเคชुเคขेเคนी เคฌเคฐ्เคซाเคš्เค›ाเคฆिเคค เคถिเค–เคฐांเคšीเคš เคฆृเคถ्เคฏे เคคเคฐเคณเคค เคนोเคคी. เค•เคงीเคคเคฐी เคोเคช เคฒाเค—เคฒी. เคธเคคเคค เค…เคงूเคจเคฎเคงूเคจ เคœाเค— เคฏेเคŠเคจ เค˜เคก्เคฏाเคณाเคค เคฌเค˜เคค เคนोเคคे. เคธเค—เคณे เคฆोเคจ เคตाเคœเคคा เค‰เค เคฃाเคฐ, เคค्เคฏा เค†เคงी เค†เคชเคฃ เค†เคชเคฒे เค†เคตเคฐूเคจ เค˜ेเคŠ เคฏा เค…เคธा เคตिเคšाเคฐ เคกोเค•्เคฏाเคค เคนोเคคा เคคो เคฌเคนुเคงा เคธเคคเคค เคœ...

เคฆेเคตเคฐिเคฏाเคคाเคฒ เคšंเคฆ्เคฐเคถिเคฒा เคŸ्เคฐेเค• - เคญाเค— 4 - เคธ्เคฏाเคฒเคฎी - เคฌเคจिเคฏाเค•ुंเคก

เค†เคฆเคฒ्เคฏा เคธंเคง्เคฏाเค•ाเคณी เคญुเคฐเคญुเคฐเคค เค…เคธเคฒेเคฒ्เคฏा เคชाเคตเคธाเคจे เคนเคตेเคคเคฒा เค—ाเคฐเคตा เค…เคœूเคจเคš เคตाเคขเคตเคฒा เคนोเคคा. เค‡เคคเค•्เคฏा เคฒเคนाเคจ เคคंเคฌूเคฎเคง्เคฏे เคोเคชเคฃ्เคฏाเคšी เคชเคนिเคฒीเคš เคตेเคณ เคนोเคคी. เคชเคฃ เคธुเคฐुเคตाเคคीเคšे เคฆोเคจ เคคाเคธ เคธोเคกเคฒे เคคเคฐ เคจंเคคเคฐเคšे เคชाเคš เคคाเคธ เคšांเค—เคฒी เคोเคช เคाเคฒी. เค…เค—เคฆी เคช्เคฐเคธเคจ्เคจ เคœाเค— เค†เคฒी.เค•ाเคฒ เคเค•เคฆाเคš เค•्เคทเคฃเคญเคฐ เค•ा เคนोเคˆเคจा, เคฎเคจाเคค เคคเคฐเคณूเคจ เค—ेเคฒेเคฒा,"เค†เคชเคฃ เคŸ्เคฐेเค• เค‡เคฅेเคš เคฅांเคฌเคตाเคตा เค•ा?"เคน्เคฏा เคตिเคšाเคฐाเคšा เค†เคœ เค•ुเค े เคฎाเค—เคฎूเคธเคนी เค‰เคฐเคฒा เคจเคต्เคนเคคा. เคฎเคจाเคค เคนोเคคे,  "เค‡เคฐाเคฆे เค…เค—เคฐ เคชเค•्เค•े เคนो, เคคो เคกเค—เคฎเค—ाเค เค•เคฆเคฎ เค•्เคฏु? เคนौเคธเคฒे เคฌुเคฒंเคฆ เคนो เคคो เคธเคนเคฎा เคธा เคนो เคฎเคจ เค•्เคฏु? เคฎंเคœ़िเคฒ เค…เคฌ เคฆूเคฐ เคจเคนीं.. เคฌเคธ เคธंเคญเคฒ เค•े เคšเคฒเคจा, เค•เคญी เคจ เคฐुเค•เคจा, เคนाเคฐ เคจा เคฎाเคจเคจा, เคฌเคธ्เคธ .. เคšเคฒเคคे เคฐเคนเคจा।" - เคตृंเคฆा เคŸिเคณเค• เค†เคฎเคš्เคฏा เคธเค—เคณ्เคฏाเคš เค•ॅเคฎ्เคชเคธाเคˆเคŸ्เคธ เคญเคจ्เคจाเคŸ เคœाเค—ांเคตเคฐ เคนोเคค्เคฏा. เค†เคœเคšी เคธ्เคฏाเคฒเคฎीเคšी เค•ॅเคฎ्เคช เคธाเคˆเคŸ เคฆेเค–ीเคฒ เคค्เคฏाเคฒा เค…เคชเคตाเคฆ เคจเคต्เคนเคคी. เคจเคœเคฐ เคชोเคšेเคฒ เคคिเคฅเคชเคฐ्เคฏंเคค เคซเค•्เคค เคชเคฐ्เคตเคค เคฐांเค—ा เค†เคฃि เคœंเค—เคฒ. เคฎाเคจเคตी เคตเคธ्เคคीเคšी เคœเคตเคณเคชाเคธ เค•ाเคนीเคš เคšाเคนूเคฒ เคจाเคนी.  ๐Ÿ“ทSamrat Darda  เคธเค—เคณ्เคฏांเคšे เค†เคตเคฐूเคจ เคตॉเคฐ्เคฎ เค…เคช เค•เคฐूเคจ เค†เคฎ्เคนी เคจिเค˜ाเคฒो. เค†เคœเคšा เคธเค—เคณा เคฐเคธ्เคคा เคธुंเคฆเคฐ เค…เคธเคฃाเคฐ เคนोเคคा. เค•ाเคฒ เค‡เคคเค•े เคšเคข เค‰เคคाเคฐ เคšเคขूเคจ เค‰เคคเคฐूเคจ เค†เคคा เคธเค—เคณ्เคฏांเคšी เคšांเค—เคฒी เคคเคฏाเคฐी เคाเคฒी เคนोเคคी. เคถिเคตाเคฏ เค†เคœ เคฎी เคจीเค•ॅเคช्เคธ เคฆेเค–ीเคฒ เค˜ाเคคเคฒ्เคฏा เคนोเคค्เคฏा!! เคค्เคฏाเคฎुเคณे เคธเคฎเคœा เคœเคฐी เค†เคœ เคฐเคธ्เคคा เค…เคตเค˜เคก เค…เคธเคฒा เค…เคธเคคा เคคเคฐी เค•ाเคณเคœीเคšे เค•ाเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคจเคต्เคนเคคे....

เค—्เคฏाเคจเคฌोเค• เคชॅเคฒेเคธ, เคธेเคŠเคฒ, เคธाเคŠเคฅ เค•ोเคฐिเคฏा

เคฐाเคท्เคŸ्เคฐीเคฏ เค…เคธ्เคฎिเคคेเคšी เคšिเคจ्เคนे เคชเคฐเค•ीเคฏ เค†เค•्เคฐเคฎเค• เคชुเคธूเคจ เคŸाเค•ाเคฏเคšा เคช्เคฐเคฏเคค्เคจ เค•เคฐเคคाเคค, เค•เคฐเคคाเคคเคš. เคœเค—เคญเคฐ เค…เคถी เค…เคธंเค–्เคฏ เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃे เคธाเคชเคกเคคीเคฒ. เค•ाเคฐเคฃ เคค्เคฏाเคถिเคตाเคฏ เคค्เคฏांเคจा เคค्เคฏांเคšी เคธเคค्เคคा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•เคฐเคคा เคฏेเคฃाเคฐ เคจเคธเคคे. เคชเคฃ เคฎเค— เคค्เคฏा เคค्เคฏा เคฆेเคถाเคคीเคฒ, เคฆेเคถाเคตเคฐ เคช्เคฐेเคฎ เค…เคธเคฃाเคฐे เคฒोเค• เค•ाเคฏ เค•เคฐเคคाเคค เคนे เคœाเคฃूเคจ เค˜्เคฏाเคฏเคšे เค…เคธेเคฒ เคคเคฐ เคเค• เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เคธांเค—เคคे. เค†เคชเคฒ्เคฏाเคฒा เคธेเคŠเคฒ เคฎเคงीเคฒ เค—्เคฏाเคจเคฌोเค•  เคชॅเคฒेเคธ เคฏाเคš्เคฏाเคตिเคทเคฏी เคตाเคšाเคฏเคฒा เคนเคตे. ------------- เคคเคธा เคชोเคšाเคฏเคฒा เค†เคฎ्เคนाเคฒा เคฅोเคกा เค‰เคถीเคฐเคš เคाเคฒा เคนोเคคा. เคถेเคตเคŸเคšी เค‡ंเค—्เคฒिเคถ เค—ाเคˆเคกेเคก เคŸूเคฐ เคšुเค•เคคे เค•ी เค•ाเคฏ เค…เคถी เคญीเคคी เคตाเคŸाเคฏเคฒा เคฒाเค—เคฒी เคนोเคคी. เค…เคจेเค• เค•ोเคฐिเคฏเคจ เคฏुเคตเค• เคฏुเคตเคคी เคฐाเคœเคตाเคก्เคฏाเค•เคกे เคœाเคคाเคจा เคฆिเคธเคค เคนोเคคे. เคตिเคถेเคท เคฎ्เคนเคฃเคœे เคค्เคฏांเคจी เคชाเคฐंเคชเคฐिเค• เค•ोเคฐिเคฏเคจ เคชोเคถाเค– เค˜ाเคคเคฒे เคนोเคคे. เคซाเคฐ เค›ाเคจ เคฆिเคธเคค เคนोเคคे เคคे เคธเค—เคณे. เค†เคฎ्เคนी เค—ेเคฒो เคนोเคคो, เค•ोเคฐिเคฏाเคš्เคฏा เคธाเคฐ्เคตเคญौเคฎเคค्เคตाเคšे เคฎाเคจเคšिเคจ्เคน เค…เคธเคฒेเคฒ्เคฏा เค—्เคฏाเคจเคฌोเค• เคชॅเคฒेเคธเคฒा ( Gyeongbok Palace ) เคญेเคŸ เคฆेเคฃ्เคฏाเคธाเค ी.  เคคिเค•िเคŸाเคš्เคฏा เค•ाเค‰ंเคŸเคฐ เคœเคตเคณเคš เคฐाเคœเคตाเคก्เคฏाเคšे เคฎुเค–्เคฏ เคช्เคฐเคตेเคถเคฆ्เคตाเคฐ เค†เคนे. เคค्เคฏाเคšे เคจाเคต เค†เคนे เค—्เคตाเคจ्เค—เคฎเคจ เค—ेเคŸ.( Gwanghwamun) . เคธेเคŠเคฒเคš्เคฏा เคชुเคฐाเคคเคจ เค‡เคคिเคนाเคธाเคšे เคช्เคฐเคคीเค• เค…เคธเคฒेเคฒे เคนे เคช्เคฐเคตेเคถเคฆ्เคตाเคฐ เฅงเฅฉเฅฏเฅซ เคฎเคง्เคฏे เคฌांเคงเคฒे เค—ेเคฒे เค†เคนे. เค†เคœ เคนे เคช्เคฐเคตेเคถเคฆ्เคตाเคฐ เค•ोเคฐिเคฏाเคšी เค“เคณเค– เคฌเคจเคฒेเคฒे เค†...

Deoriatal - Chandrashila trek - Part 1 - Preparation

We dream… we dream about many things … but we strive to make only few of them a reality and leave the rest of the dreams as dreams only, to cherish them someday in our leisure time. A high altitude trek was one such dream of mine, always enthralling and yet a little daunting. So for years that dream remained a dream without becoming a reality. In November, my friend Dhanshree Jagtap did the Deoria Tal Chandrashila trek with Indiahikes. While chatting with her, I could get detailed information about this trek. She told that in March and April, rhododendron flowers will be blooming in this region … and the dormant dream was awakened once again. It is said that DeoriaTal is the lake where the famous Yaksha and Yudhishthira conversation had taken place. On the way to the summit, Tungnath is the highest temple of Shankara in the world, one of the Panch Kedars. It is said to have been built by the Pandavas. The summit point of the trek is Chandrashila. The place where Chandra did Tapas. It i...

Deoriatal Chandrashila trek - Part 2- - Sari to Deoriatal.

The next morning, the trek started with a steep climb!! At one point during the climb, we turned back and bade goodbye to the Sari base camp. It was not known whether we would successfully complete the trek or not. But I was sure that we will definitely come back with a life changing experience.   Sari Base camp  ๐Ÿ“ท Supan Shah The road was paved with rough stones. But while climbing I was telling myself that these stones were better than walking in the slippery soil. ๐Ÿ“ท Pawan Gowda You can guess how much the climb was, from this photo, but if you want to know how we were climbing, there is a video! เคตिเคกिเค“ - เคธเคฎ्เคฐाเคŸ เคฆเคฐ्เคกा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share The initial, few meters part of the road passed through populated areas. But the houses there were very few and sparse. Green fields were visible everywhere. Farming was done on the mountain slopes, by step method. This greenery enlivened the entire slope. The view ๐Ÿ“ท Supan Shah ๐Ÿ“ท Samrat Darda After walking o...

Deoriatal Chandrashila trek - Part 3- Deoriatal to Syalmi

 That was the third day of the trek. I was feeling contented. Yesterday's journey from Sari to Deoria was beautiful. Neither  were   my legs paining  nor was I feeling  tired.  Today was surely going to be a tough day.  I had read the description on the Indiahikes website, which gave a rough idea about the day. Today the distance was more than nine kilometers. But there were many peaks which will be visible on the way. We were going to pass through a dense forest, so there was a chance to watch variety of birds. So I was curious and excited about the journey.  All of us, left from Deoriatal campsite and started our journey.  Even though we had only been there for a day, we had already grown attached to the place. Even if it has only been a day, surely there is always attachment with the place.There was a fork in the forest path on the left side of the road to Deoriatal. We went that way. After walking for a while, most likely we were goi...

Deoriatal Chandrashila trek - Part 5(Last part)- Baniyakund - Tungnath- Chandrashila

๐Ÿ“ทSamrat Darda A beautiful photograph of the moon taken from Baniyakund campsite, April 15. That day should be Saptami or Ashtami of Shukla Paksha. Because Ram Navami was on 17th April. In the intense and tranquil darkness of the beautiful night, though the full moon day was still seven or eight days away, the moon was already bright. The shining moon, occasionally hiding behind the clouds, the curiosity of the summit in our minds.. it was a very unique night. There was going to be a two o'clock wakeup call tomorrow.  we had to pack up, have breakfast, and be ready to leave for the day at three o'clock.  I packed the essential things in the day pack and packed everything else in the bag to be offloaded. That bag was to kept in the main tent while leaving in the morning. Tomorrow, in few hours we would gain an altitude of 4000 ft. I closed my eyes to sleep, but even before my closed eyes, the images of the snow-capped peaks were floating.  I woke up at quarter to two in ...