Skip to main content

बयोन चेहरे- एक रहस्य

 अंगकोर थम

अंगकोर थम, ख्मेर राजघराण्याची शेवटची राजधानी. राजा जयवर्मन सप्तम ह्याने वसवलेली राजधानीची नगरी. अंगकोर म्हणजे नगर ( संस्कृत ) आणि थम - मोठा, प्रचंड, महान ( ख्मेर ). राजधानीला साजेसे नाव आहे हे. 

कंबोडियातील अंगकोरवाट मंदिरापासून पावणेदोन- दोन किलोमीटर अंतरावर आणि सियाम रीप पासून साधारण आठ किलोमीटर अंतरावर असलेली अंगकोर थम नगरी बाराव्या शतकात वसवली गेली. सोळाव्या शतकापर्यंत इथे मानवी वस्ती होती. नंतर काही शतके ती नगरी अंधारात राहिली. लोक ही नगरी का सोडून गेले ते नक्की कारण इतिहासाला ज्ञात नाही. लागोपाठ अतिवृष्टी आणि दुष्काळ, त्यामुळे झालेली वाताहत असे त्या मागचे कारण असू शकेल असे म्हणतात. 

ह्या पूर्ण शहराच्या चारी बाजूना तटबंदी आहे. त्याच्या बाहेर पाण्याने भरलेले खंदक आहेत. तटबंदीला चारी दिशांना महाद्वारे आहेत. त्या प्रत्येकावर तीन चेहरे दिसतात. पूर्वी कदाचित चौथ्या बाजूला पण चेहरा असेल. हे चेहरे आहेत सुप्रसिद्ध बयोन मंदिरात असलेल्या चेहर्यांसारखे. अंगकोरवाट म्हटले की तीन फोटो डोळ्यांपुढे येतात. एक म्हणजे अंगकोरवाट मंदिराच्या शिखरांचे पाण्यात पडलेले प्रतिबिंब, दुसरे म्हणजे ता प्रोह्म मंदिरातले झाड आणि तिसरे हे बयोनचे चेहरे. 

पूर्वी इथे उघड बंद करता येतील असे लाकडी दरवाजे देखील होते. त्याच्या खुणा आपल्याला दिसतात. चारी दिशांच्या तटबंदीला असलेल्या चार महाद्वारांशिवाय आणखी एक महाद्वार पूर्वेला आहे. त्याचे नाव आहे विजय द्वार - व्हिक्टरी गेट. 
Victory Gate 
समुद्रमंथन 
पाण्याने भरलेले खंदक आहेत. जवळच एक नदी आहे. ते पाणी ख्मेर परंपरेनुसार क्षीरसमुद्र दर्शवते आहे. समुद्रमंथन करणारे देव आणि दानव आपल्याला महाद्वाराकडे जाणाऱ्या पुलावर दिसतात. एका बाजूला ५४ आणि दुसऱ्या बाजूला ५४. हिंदू तत्वज्ञानातील १०८ ह्या संख्येचे महत्व जाणून हे ५४/५४ पुतळे केलेले आहेत. आज मात्र ते खंडित अवस्थेत आहेत. 
तटबंदीच्या काही भागावर नक्षी कोरलेली असणार. पण आज मात्र काळाने तिथे आपली पावले उमटवली आहेत. ती नक्षी फारच क्वचित दिसते आहे. 
साधारण १० ते १२ किलोमीटर लांबीची ही तटबंदी होती. 
उंची साधारण आठ नऊ मीटर. एखाद्या किल्ल्यात प्रवेश करतो आहोत असेच काहीसे ह्या दारातून आत जाताना वाटते. अंगकोरथम त्या काळची राजधानी असल्यामुळे संपूर्ण नगराला तटबंदी असणे संयुक्तिक वाटते. 

अंगकोरवाट पुरातत्व संकुलातील फारच कमी ठिकाणे अशी आहेत की जी मंदिरे नाही आहेत. एक संपूर्ण नगरी असलेले तर अंगकोर थम हे एकमेव ठिकाण. 
क्षीरसमुद्र झाला, समुद्र मंथन झाले, आता ख्मेर परंपरेनुसार मेरू पर्वत हवाच. तो ही आहे. मेरू पर्वत म्हणून बयोन मंदिरे ह्या अंगकोर थम च्या अगदी मध्यभागी, केंद्रस्थानी आहेत. 

बयोन 
बयोन मंदिरे ही जयवर्मन सप्तम ने बांधलेली राज मंदिरे आहेत. त्यांचे मूळ नाव होते जयगिरी किंवा ब्रह्म गिरी. 
अनेक शतके जगाच्या नजरेपासून दूर राहिल्यावर जेव्हा जयगिरी लोकांना सापडले तेव्हा तिथे म्हणे वडाची झाडे वाढलेली होती. बुद्धाचा आणि banyan trees चा संबंध लावला गेला. पण स्थानिक लोक banyan trees ना बयॊन म्हणत असत म्हणून मग मंदिराचे नाव बयोन झाले अशी कथा सांगितली जाते. ती फारच ओढून ताणून नावाशी आणून जोडलेली अशी वाटते. 

आता म्हणजे २०१२ च्या डिसेम्बरमध्ये आम्ही गेलो होतो तेव्हा लांबून पाहताना नुसते कसले तरी ढिगारे मध्यभागी आहेत असे दिसत होते. आधी पाहिलेल्या कोणत्याही मंदिर रचनेतील रेखीवपणा इथे दिसत नव्हता. 
जसे आपण जवळ जातो तशी त्याची रचना स्पष्ट होऊ लागते. बाहेर दोन चौकोनी प्राकार आहेत. त्यांच्या आत बयोनचे सुप्रसिद्ध चेहरे असलेली गोपुरे आहेत. 

बाहेरचे दोन चौकोनी प्राकार, सज्जांनी वेढलेले आहेत. 
त्यांच्या भिंतीवर अनेक देखावे कोरलेले आहेत. बाहेरील सज्जामध्ये जनसामान्यांचे रोजचे जीवन प्रचंड आकाराच्या भिंतीवरील शिल्पात कोरलेले दिसते. रोज ह्या नगरात काय व्यवहार होत असतील ह्याची कल्पना येते. देव, राजे, बुद्ध, ऋषी, रामायण महाभारतातील कथा असे इतर सर्व ठिकाणी दिसत असताना, मानवी जीवनाला शिल्पांत स्थान मिळालेले केवळ इथेच आपल्याला दिसते.
दुसऱ्या एका शिल्पात युद्धासाठी निघालेल्या सैन्याचे चित्र दिसते.
आतल्या भिंतीवर अनेक हिंदू पौराणिक कथा आपल्याला दिसतात. 
काही दारे अजूनही चांगली आहेत. त्यावरचे कोरीवकाम अजूनही आकर्षक दिसते आहे. आत आपण पाहतो तर सगळीकडे मोडलेले खांब, तुटून पडलेली शिल्पे असे दृश्य दिसते. 
अंगकोर मधील सगळ्या मंदिरात अशा कमीतकमी दोन तरी इमारती आढळतात. त्यांना लायब्ररीज म्हणतात. 
मला फार उत्सुकता होती की नक्की ह्या इमारती कशासाठी वापरत असतील. भरपूर शोधल्यावर एक उल्लेख सापडला तो असा की इथे बसून बहुतेक मंत्रोच्चरण करत असतील. काही मंदिरातील अशा इमारतींच्या भिंतीवर संस्कृतमधील काही श्लोक सापडले आहेत. 

आता बाकी सगळे झाले पाहून. आपण त्या मधल्या ढिगांकडे जातो. कसले हे ढीग? मळकट रंगाचे, काही तांबूस दगड रचून ठेवल्यासारखे? जवळ जाताच आपण थक्क होतो. एक दोन नव्हे तर तब्बल चाळीसच्या वर असे मनोरे आपल्याला दिसतात. त्यावर असतात बयोन चे सुप्रसिद्ध चेहरे. प्रत्येक मनोऱ्यावर तीन किंवा चार असे. 
मुळात अशी ५२ गोपुरे किंवा मनोरे होते म्हणतात. प्रत्येकावर चारीकडे बघणारे चार चेहरे. 
इथे आपण जातो तेव्हा सगळीकडे चेहरेच चेहरे. सर्वांवर ते सुप्रसिद्ध अंगकोर स्मितहास्य. 


बयोन स्मित 
हे गूढ, शांत स्मित अंगकोर स्मित म्हणून प्रसिद्ध झाले आहे. डोळे मिटलेले, चेहरा शांत, प्रसन्न असे हे चेहरे सर्वत्र दिसतात आणि आपल्याला वेगळीच अनुभूती देतात. 

त्या स्मितहास्यात काहीतरी खास आहे नक्की. सर्वत्र भग्नावशेष पसरलेले असताना देखील ते स्मित आपल्याला आधार देत राहते. विश्वास देत राहते. कशाचा विश्वास? जगण्यावरचा? माणूसकीवरचा? प्रलयानंतर येणाऱ्या शांतीचा? उत्पत्ती-स्थिती-लय ह्या चक्राचा? माहिती नाही..नक्की कशाचा विश्वास ते. आपण विचार करत राहतो. 
आता हे पुढचे दोन फोटो जवळपास एकाच ठिकाणाहून दिसणाऱ्या दोन वेगवेगळ्या दृश्यांचे आहेत. 
एकीकडे पाहिले तर आपल्याला दूर अंतरावर पण ह्याच मंदिरात बुद्ध मूर्ती दिसते आहे. त्याच ठिकाणाहून पाहिले तर दुसरीकडे शंकराची पिंड दिसते आहे.
तिथे दिसणारी शंकराची पिंड भारतीय मनाला शिवलिंग वाटत नाही ह्याची अनेक कारणे आहेत. पिंडीचा वेगळा आकार आणि त्याची पूजा झालेली नसणे ह्यामुळेही शंकराची पिंड वाटतच नाही. 

चेहरे???
आता मूळ प्रश्न तसाच उरतो. हे इतके सगळे चेहरे करण्यामागचे कारण काय? हे कोणाचे चेहरे आहेत? 
काही इतिहास तज्ज्ञ म्हणतात हे बुद्धाचे अवलोकितेश्वराचे चेहरे आहेत. जयवर्मन सप्तम ने बौद्ध धर्माला राजाश्रय दिला होता. त्यामुळे त्याने बांधलेल्या राज मंदिरात बुद्धाचे चेहरे असणार. 

काहीजण म्हणतात हे खुद्द राजाचे चेहरे आहेत. त्या काळी राजे स्वतःला देवराज म्हणजे देवाचा अवतार किंवा अंश मानत असत. त्याप्रमाणेच राजाने स्वतःला बुद्धाचा अंश मानून हे चेहरे करवले असतील. 

कोणी म्हणतात देवाचे सर्वत्र लक्ष आहे हे सांगण्यासाठी चारी बाजूना पाहणारे चेहरे आहेत. कोणी म्हणतात की तेव्हाच्या राज्यातील लहान लहान प्रदेशाचे प्रतिनिधित्व करणारे हे मनोरे आहेत. आमचे सगळीकडे लक्ष आहे असे शत्रूला सांगत आहेत. 
 
त्या विषयी लिहिलेली अधिकृत नोंद सापडेपर्यंत बयोनचे चेहरे एक रहस्यच राहणार आहेत हे खरे. आज इतक्या शतकांनंतरही ते चेहरे दरवर्षी लाखो पर्यटकांना आकर्षित करत आहेत. 

कंबोडिया मालिकेतील ह्या आधीचे लेख वाचण्यासाठी -
१. बांते स्रेइ एक सुखद स्वप्न 
https://silvervegantravels.blogspot.com/2022/07/blog-post_14.html
२. अंगकोरवाट - विश्वाची अमूल्य ठेव. 
https://silvervegantravels.blogspot.com/2022/07/blog-post.html
३.ता प्रोह्म आणि प्रेह खान-अजब न्याय नियतीचा   
https://silvervegantravels.blogspot.com/2022/07/blog-post_16.html
४.PhnomPenh-कंबोडियाची राजधानी  
https://silvervegantravels.blogspot.com/2020/09/phnom-penh.html

#angkorwatcambodia #angkorwat #angkorwattemple #cambodia #angkor #siemreap #angkorwatsunrise #angkortemple #angkorthom #angkorwatt #angkorwattour #angkortemples #siemreapcambodia #explorecambodia #siemreaptrip #bayontemple #taprohm #cambodiatravel #cambodiatrip #taprohmtemple #bayon  #banteaysrei  #angkorwattemples #siemrep  #travelphotography 
Labels:

Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक- भाग 1 - तयारी !!

  आपण स्वप्न पाहतो… आपण स्वप्ने पाहतो… त्यातील एखाद दुसरेच प्रत्यक्षात यावे म्हणून धडपडतो आणि बाकीची स्वप्ने कधीतरी नवलाईने आंजारायला गोंजारायला असावीत म्हणून त्यांना स्वप्न म्हणूनच राहू देतो.  हाय अल्टिट्युड ट्रेक हे माझे एक असेच स्वप्न होते, नेहमी भुरळ पाडणारे आणि तरीही प्रत्यक्षात आले तर इतक्या उंचीवर चालताना काहीशी धास्तीच वाटावी असे. त्यामुळे वर्षानुवर्ष ते स्वप्न प्रत्यक्षात न येता स्वप्नच राहिले होते.  नोव्हेंबरमध्ये माझी मैत्रीण धनश्री जगताप इंडियाहाईक्सबरोबर देवरिया ताल चंद्रशिला हा ट्रेक करून आली. तिच्याशी गप्पा मारताना या ट्रेकची सविस्तर माहिती मिळाली. मार्च एप्रिलमध्ये या संपूर्ण रस्त्यावर ऱ्होडोडेंड्रॉनची फुले फुललेली असतात असेही कळले… आणि मनातल्या स्वप्नाला पुन्हा एकदा जाग आली.  असे म्हणतात की देवरिया ताल म्हणजे जिथे यक्षाने युधिष्ठिराला प्रश्न विचारले ते तळे. वाटेत लागणारे तुंगनाथ हे तर जगातले सर्वात उंचावर असणारे शंकराचे मंदिर, पंच केदारापैकी एक. हे पांडवांनी बांधले आहे असे सांगितले जाते. ट्रेकचा समिट पॉईंट...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 2 - सारी - देवरियाताल

दुसऱ्या दिवशी सकाळी ट्रेकला सुरुवात झाली तीच एका तीव्र चढणीने!! चढताना एका क्षणी मागे वळून आम्ही सारी बेस कॅम्पचा निरोप घेतला. परत येउ तेव्हा ट्रेक यशस्वीरित्या पूर्ण केला असेल की नाही, ते माहिती नव्हते. पण अनुभवसमृद्ध मात्र नक्की होऊन परत येऊ ह्याची ग्वाही मनातच दिली. सारी बेस कॅम्प 📷 Supan Shah रस्ता ओबडधोबड दगडांनी तयार केलेला होता. पण भुसभुशीत मातीत पाय घसरण्यापेक्षा दगड परवडले असे मनाला सांगत चढण चढत होते. 📷 Pawan Gowda ह्या फोटोवरून चढ किती होता त्याचा तर अंदाज येईल पण आम्ही सगळे कसे चढत होतो ते कळायचे असेल तर व्हिडिओ आहे ना! विडिओ - सम्राट दर्डा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share रस्त्याचा सुरुवातीचा काही भाग लोकवस्तीतून जाणारा. पण तेथील घरेही अगदी तुरळक आणि तशी लांब लांब. हिरवीगार शेते मात्र दिसत होती. डोंगर उतारावर पायऱ्यांसारखे बांध घालत केलेली ही शेती संपूर्ण उतार जिवंत करत होती. The view 📷 Supan Shah 📷 Samrat Darda तासभर तीव्र चढणीचा रस्ता पार केल्यानंतर थोडया वेळाने तुलनेने जरा सपाट भाग आला तेव्हा हृदयाने थँक्यू म्हणायला सुरूवात केली!! तिथून चंद्रशिल...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 3 - देवरियाताल -स्यालमी

ट्रेकचा तिसरा दिवस. कालचा सारी- देवरियाताल प्रवास तर खूपच छान झाला होता. पायही दुखले नव्हते की थकल्यासारखे देखील वाटले नव्हते. त्यामुळे उत्साहाने आजच्या दिवसाला सुरुवात केली. आजचा दिवस तसा अवघड असेल अशी, इंडियाहाईक्सच्या  वेब साईटवरचे वर्णन वाचून कल्पना आली होती. आज अंतर नऊ किलोमीटरपेक्षा जास्त होते. पण वाटेत अनेक शिखरे दिसणार होती. घनदाट जंगलातून जाणार होतो त्यामुळे अनेक पक्षीही दिसणार होते. त्याचीही उत्सुकता होती. सगळेजण देवरियाताल कॅम्पसाईट मधून बाहेर पडलो. अवघे एक दिवस वास्तव्य केलेले असले तरी मन थोडेतरी गुंतलेले असतेच.  देवरियातालच्या रस्त्याच्या डाव्या बाजूने एक जंगलवाटेचा फाटा होता. त्या वाटेने आम्ही निघालो. थोडा वेळ चालल्यावर आम्हाला पुन्हा एकदा चंद्रशिला शिखर दिसणार होते. अधून मधून दिसणारे हे शिखर आपल्याला कुठे पोचायचे आहे त्याची जाणीव करून द्यायचे, त्यानेही एक नवे बळ मिळायचे. पण आज आकाश इतके ढगाळ होते की शिखर दिसलेच नाही.उजवीकडे पुन्हा एकदा सारी गाव मात्र दिसले. 📷Cotrekker 📷Sumati Dhembre ह्या फोटोवरून कशा रस्त्याने आम्ही चालत होतो, चढ किती होता त्याची कल्पना येईल....
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 5- अंतिम भाग - बनियाकुंड- तुंगनाथ- चंद्रशिला

  📷Samrat Darda १५ एप्रिल, बनियाकुंड कॅम्पसाईट मधून काढलेला चंद्राचा सुंदर फोटो. त्या दिवशी शुक्ल पक्षातील सप्तमी किंवा अष्टमी असावी. कारण १७ एप्रिलला रामनवमी होती. सुंदर काळ्याभोर रात्रीचा सघन अंधार.. पौर्णिमा अजून साताठ दिवसांवर असली तरीही आत्तापासूनच तेजाळलेला चंद्र.. चमचमणारे, मध्येच ढगांच्या आड लपणारे चांदणे, आमच्या मनातील समिटविषयीची उत्सुकता..फार अनोखी रात्र होती ती.  उद्या पहाटे दोन वाजताचा वेकप कॉल असणार होता. आम्हाला आवरून, ब्रेकफास्ट करून तीन वाजता निघायचे होते. न विसरता घेण्याच्या गोष्टी तशा तर डे पॅक मध्ये भरूनच ठेवल्या होत्या. हेडलॅम्पच्या उजेडात सामान देखील आवरून ठेवले होते. पहाटे निघताना बाकी सामान मेन टेन्ट मध्ये नेऊन ठेवायचे होते.  इतक्या उंचीवर जायचे होते. काही तासांत आम्ही ४००० फुटांचा अल्टीट्युड गेन करणार होतो. झोपण्यासाठी डोळे मिटले खरे, पण मिटल्या डोळ्यांपुढेही बर्फाच्छादित शिखरांचीच दृश्ये तरळत होती. कधीतरी झोप लागली. सतत अधूनमधून जाग येऊन घड्याळात बघत होते. सगळे दोन वाजता उठणार, त्या आधी आपण आपले आवरून घेऊ या असा विचार डोक्यात होता तो बहुधा सतत ज...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 4 - स्यालमी - बनियाकुंड

आदल्या संध्याकाळी भुरभुरत असलेल्या पावसाने हवेतला गारवा अजूनच वाढवला होता. इतक्या लहान तंबूमध्ये झोपण्याची पहिलीच वेळ होती. पण सुरुवातीचे दोन तास सोडले तर नंतरचे पाच तास चांगली झोप झाली. अगदी प्रसन्न जाग आली.काल एकदाच क्षणभर का होईना, मनात तरळून गेलेला,"आपण ट्रेक इथेच थांबवावा का?"ह्या विचाराचा आज कुठे मागमूसही उरला नव्हता. मनात होते,  "इरादे अगर पक्के हो, तो डगमगाए कदम क्यु? हौसले बुलंद हो तो सहमा सा हो मन क्यु? मंज़िल अब दूर नहीं.. बस संभल के चलना, कभी न रुकना, हार ना मानना, बस्स .. चलते रहना।" - वृंदा टिळक आमच्या सगळ्याच कॅम्पसाईट्स भन्नाट जागांवर होत्या. आजची स्यालमीची कॅम्प साईट देखील त्याला अपवाद नव्हती. नजर पोचेल तिथपर्यंत फक्त पर्वत रांगा आणि जंगल. मानवी वस्तीची जवळपास काहीच चाहूल नाही.  📷Samrat Darda  सगळ्यांचे आवरून वॉर्म अप करून आम्ही निघालो. आजचा सगळा रस्ता सुंदर असणार होता. काल इतके चढ उतार चढून उतरून आता सगळ्यांची चांगली तयारी झाली होती. शिवाय आज मी नीकॅप्स देखील घातल्या होत्या!! त्यामुळे समजा जरी आज रस्ता अवघड असला असता तरी काळजीचे काही कारण नव्हते....
1 comment
Read more

ग्यानबोक पॅलेस, सेऊल, साऊथ कोरिया

राष्ट्रीय अस्मितेची चिन्हे परकीय आक्रमक पुसून टाकायचा प्रयत्न करतात, करतातच. जगभर अशी असंख्य उदाहरणे सापडतील. कारण त्याशिवाय त्यांना त्यांची सत्ता निर्माण करता येणार नसते. पण मग त्या त्या देशातील, देशावर प्रेम असणारे लोक काय करतात हे जाणून घ्यायचे असेल तर एक उदाहरण सांगते. आपल्याला सेऊल मधील ग्यानबोक  पॅलेस याच्याविषयी वाचायला हवे. ------------- तसा पोचायला आम्हाला थोडा उशीरच झाला होता. शेवटची इंग्लिश गाईडेड टूर चुकते की काय अशी भीती वाटायला लागली होती. अनेक कोरियन युवक युवती राजवाड्याकडे जाताना दिसत होते. विशेष म्हणजे त्यांनी पारंपरिक कोरियन पोशाख घातले होते. फार छान दिसत होते ते सगळे. आम्ही गेलो होतो, कोरियाच्या सार्वभौमत्वाचे मानचिन्ह असलेल्या ग्यानबोक पॅलेसला ( Gyeongbok Palace ) भेट देण्यासाठी.  तिकिटाच्या काउंटर जवळच राजवाड्याचे मुख्य प्रवेशद्वार आहे. त्याचे नाव आहे ग्वान्गमन गेट.( Gwanghwamun) . सेऊलच्या पुरातन इतिहासाचे प्रतीक असलेले हे प्रवेशद्वार १३९५ मध्ये बांधले गेले आहे. आज हे प्रवेशद्वार कोरियाची ओळख बनलेले आ...
Post a Comment
Read more

Deoriatal - Chandrashila trek - Part 1 - Preparation

We dream… we dream about many things … but we strive to make only few of them a reality and leave the rest of the dreams as dreams only, to cherish them someday in our leisure time. A high altitude trek was one such dream of mine, always enthralling and yet a little daunting. So for years that dream remained a dream without becoming a reality. In November, my friend Dhanshree Jagtap did the Deoria Tal Chandrashila trek with Indiahikes. While chatting with her, I could get detailed information about this trek. She told that in March and April, rhododendron flowers will be blooming in this region … and the dormant dream was awakened once again. It is said that DeoriaTal is the lake where the famous Yaksha and Yudhishthira conversation had taken place. On the way to the summit, Tungnath is the highest temple of Shankara in the world, one of the Panch Kedars. It is said to have been built by the Pandavas. The summit point of the trek is Chandrashila. The place where Chandra did Tapas. It i...
Post a Comment
Read more

Deoriatal Chandrashila trek - Part 2- - Sari to Deoriatal.

The next morning, the trek started with a steep climb!! At one point during the climb, we turned back and bade goodbye to the Sari base camp. It was not known whether we would successfully complete the trek or not. But I was sure that we will definitely come back with a life changing experience.   Sari Base camp  📷 Supan Shah The road was paved with rough stones. But while climbing I was telling myself that these stones were better than walking in the slippery soil. 📷 Pawan Gowda You can guess how much the climb was, from this photo, but if you want to know how we were climbing, there is a video! विडिओ - सम्राट दर्डा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share The initial, few meters part of the road passed through populated areas. But the houses there were very few and sparse. Green fields were visible everywhere. Farming was done on the mountain slopes, by step method. This greenery enlivened the entire slope. The view 📷 Supan Shah 📷 Samrat Darda After walking o...
Post a Comment
Read more

Deoriatal Chandrashila trek - Part 3- Deoriatal to Syalmi

 That was the third day of the trek. I was feeling contented. Yesterday's journey from Sari to Deoria was beautiful. Neither  were   my legs paining  nor was I feeling  tired.  Today was surely going to be a tough day.  I had read the description on the Indiahikes website, which gave a rough idea about the day. Today the distance was more than nine kilometers. But there were many peaks which will be visible on the way. We were going to pass through a dense forest, so there was a chance to watch variety of birds. So I was curious and excited about the journey.  All of us, left from Deoriatal campsite and started our journey.  Even though we had only been there for a day, we had already grown attached to the place. Even if it has only been a day, surely there is always attachment with the place.There was a fork in the forest path on the left side of the road to Deoriatal. We went that way. After walking for a while, most likely we were goi...
Post a Comment
Read more

In Wai..with my aai!

When I was about to turn 50 ( this was long, long, ago in 2014 ), I decided that I will celebrate my birthday in the city where I took birth and with the person who gave me birth!! So here I was, in a small town called Wai, District Satara in the state of Maharashtra, India. I was coming to Wai after some decades and with faded memories. So the trip was an interesting mix of nostalgia and sightseeing. Aai - my mother, who was aged 85 at that time, was really happy to come to Wai! It was her birthplace, a place where she had stayed for the first two decades of her life, and also where her parents had stayed for a long time. She was flooded with memories and kept telling us about all the places. She kept on telling how many things have changed! Wai (other than being famous as my birthplace 😁) is famous for many beautiful temples (which are themselves wonderful pieces of architecture), seven picturesque ghats (steps built on the banks of river Krishna) and the building of ...
21 comments
Read more