Skip to main content

बृहदेश्वर - एक अलौकिक खजिना

ह्या आधी एका पोस्टमध्ये आपण तंजावरच्या बृहदेश्वर मंदिराबद्दल वाचले आहे. त्या पोस्टची लिंक येथे आहे.https://silvervegantravels.blogspot.com/2020/10/blog-post_24.html 


त्या पोस्टमध्ये मी बृहदेश्वर मंदिराचा इतिहास आणि सर्वसाधारण रचना याबद्दल लिहिले होते. या पोस्टमध्ये मी मंदिरातील काही गोष्टींविषयी, काही शिल्पाकृतींविषयी विस्ताराने व तपशीलवार लिहावे असा विचार करत आहे. 

पहिल्या पोस्टमध्ये, जर तुम्हाला आठवत असेल, तर मी तंजावरच्या मराठा शासकांबद्दल आणि बृहदेश्वर मंदिरातील त्यांच्या योगदानाबद्दल लिहिले होते. मंदिराच्या मराठा प्रवेशद्वाराचे छायाचित्र येथे देते आहे. मंदिराचे हे पहिले गोपुर/प्रवेशद्वार आहे. आतल्या गोपुरांचे संरक्षण व्हावे म्हणून हे उभारले गेले होते. विटा व चुनखडीने बांधलेले हे प्रवेशद्वार आहे.

 


Maratha Gate
📷 Jayant Abhyankar




मराठा राज्यकर्त्यांच्या मंदिरांमधील सहभागाविषयी सांगणारे देवनागरी लिपी आणि मराठी भाषेतील शिलालेख ह्या मंदिरातच कोरलेले दिसतात. 


Marathi Inscription
📷Aniruddha




मी येथे मंदिराचा आराखडा देत आहे, म्हणजे तुम्हाला मंदिर रचनेची संपूर्ण कल्पना येईल. 



Temple plan
📷 Jayant Abhyankar


नंदी मंडपासमोर एक अतिशय सुंदर सुशोभित असा जयस्तंभ किंवा ध्वज स्तंभ आहे. 




Dhwajstambh as seen from Nandimandapam.
📷Yashwant Kakad 




 
Dhwajstambh 
📷 Jayant Abhyankar



ध्वजस्तंभ हा नेहमीच मंदिर रचनेचा महत्वाचा भाग असतो. येथे आपण वरच्या बाजूला तीन पताकांसारखे भाग किंवा प्लेट्स पाहू शकता. त्यांना मेखला असे म्हणतात. मेखलांना लहान लहान घंटा लटकवलेल्या असतात. वाऱ्याने त्या हलतात आणि मधुर आवाज करतात. 



Dhwajstambh 
📷 Wikipedia





घंटा आणि मेखला दाखविण्यासाठी मी छायाचित्राचा काही भाग येथे झूम करुन दाखविला आहे. ध्वज स्तंभाच्या शीर्षस्थानी आपण एक नंदी पाहू शकता. सहसा ध्वजस्तंभाच्या सर्वात वर मंदिराच्या मुख्य दैवताचे वाहन असते. येथे मंदिराची मुख्य देवता शिव आहेत, म्हणून त्यांचे वाहन असलेला नंदी ध्वजस्तंभाच्या शिखरावर बसलेला आहे. स्तंभ खूपच उंच आहे आणि तो वेगवेगळ्या आकार आणि रचनांनी तोलून धरलेला आहे.

 

DhwajStambh base
📷Aniruddha



 
पायथ्याच्या बाजूला गणेश, शिव + पार्वती, कार्तिकेय / सुब्रमण्यम यांच्या प्रतिमा कोरल्या आहेत.


Ganesh on Dhwajstambh
📷 Yashwant Kakad


Shiv+parvati 
📷Jayant Abhyankar 



कमळाच्या फुलाच्या पायथ्यावर, ध्वजस्तंभाच्या वरच्या थरांचे वजन उचलणार्‍या काही सशक्त स्त्रिया तुम्ही पाहू शकता. कमळांच्या आकाराचे आणि पाकळ्यांचे पाकळ्याचे डिझाईन वरच्या थरांवर देखील कायम ठेवलेले आहे. 

आपण देवतांच्या प्रतिमांच्या वर पाहिले तर आपल्याला कमळाच्या फुलांच्या मध्यभागाचे किंवा बियांच्या सारखे डिझाइन दिसेल.

बृहदेश्वर मंदिर हे मूर्तिशास्त्र प्रेमींसाठी, अभ्यासकांसाठी एक नंदनवन आहे. तेथे हजारो सुंदर आणि बारकाईने कोरलेल्या मानव, देवदेवता तसेच प्राण्यांच्या मूर्ती बघायला मिळतात. 

जर आपण केवळ हत्तीच बघायचे म्हटले तरी तिथे विविध पोझेसमध्ये असंख्य हत्ती आहेत. हत्ती जिथे जिथे जे जे काम करत आहेत त्यानुसार त्यांची पोझ दाखवली आहे. 

ध्वजस्तंभावर, तुम्ही हत्तींना, उंचावलेल्या सोंडेने ध्वजस्तंभाचे वजन तोलताना पाहिले आहे. येथे आणखी काही हत्ती आहेत.


On the steps. 
📷 Jayant Abhyankar



येथे हत्तीची सोंड पायऱ्यांसाठी कठडा म्हणून वापरली गेली आहे. येथे ते स्थिर आहेत, परंतु तरीही त्यांच्या देहबोलीत गती दर्शविण्यात कलाकार यशस्वी झाला आहे. चालत असताना हत्तीने एका माणसाला खाली पाडले आहे की काय? खाली एक मानवाकृती पडलेली दिसते आहे.


 

Elephant
📷 Jayant Abhyankar

येथे आपण पाहू शकता की हत्ती संतप्त झालेला आहे आणि वेगाने चालत आहे, जवळजवळ पळतच आहे म्हणा ना! त्याचा पुढचा डावा पाय आणि उजवा मागचा पाय हवेत आहेत. त्याने कान पसरले आहेत. त्याची शेपटी वळलेली आहे. सोंडेत एका माणसाला धरले आहे. तो माणूस बहुतेक आधी घोड्यावर बसलेला असावा. हत्तीच्या सोंडेत तो माणूस अक्षरश: पिळला जात आहे. अनेक शतके लढाईसाठी हत्तींचा वापर केला जात असे. हे अशाच एखाद्या युद्धाच्या वेळचे दृश्य दिसते आहे. 

बृहदेश्वर मंदिरातील शिल्पांमध्ये बरेच हत्ती आहेत हे अगदी मान्य, परंतु आणखी एक प्राणीदेखील बर्‍याच वेळा दिसतो. त्याचे नाव व्याल किंवा यली आहे. हे काल्पनिक संमिश्र प्राणी आहेत, ज्यांचे शरीर वाघ, सिंह, घोडा, हत्ती, बैल आणि बरेच वेगवेगळे प्राणी असे मिळून बनलेले दाखवलेले असते. 

काही वेळा त्यांना ते मकर नावाचे दुसरे काल्पनिक प्राणी आहेत असे गैरसमजाने म्हटले जाते. पण मकर प्राण्याचे तोंड मगरीचे आणि शरीर माशाचे असते. 


 

Vyal 
📷 Jayant Abhyankar


इथे मगरीचे तोंड असणारे व्याल दाखवलेले आहेत. 


Vyala on pillar
📷 Jayant Abhyankar




Closeup Vyala
📷 Jayant Abhyankar


व्याल किंवा यली हे मंदिरांचे रक्षक मानले जातात आणि म्हणून स्तंभांवर आणि मंदिराकडे जाणाऱ्या पायऱ्यांवर कोरले जातात. 

मंदिरातून अभिषेक जल किंवा पाणी वाहून नेण्यासाठी ही यंत्रणा कार्यरत आहे. ती हत्तीची सोंड आहे का? चेहरा मगरीसारखा दिसत आहे.



Outlet of Abhishek Jal
📷 Jayant Abhyankar





Tank
📷 Jayant Abhyankar 



अभिषेक जल एका हौदामध्ये पडते. हा हौद किंवा टाके एका दगडातून कोरलेले आहे. हा हौद सिंहावर विराजमान झालेला आहे. 

आपण प्राण्यांबद्दल खूप बोललो, आता आपण देवांच्या शिल्पांबद्दल बोलू या! 

मंदिरात गणेशमूर्ती अनेक रूपात दिसते. कधी बसलेल्या स्थितीत, कधी उभ्या स्थितीत, काही वेळा चार हातांची तर काही वेळा आठ हातांची.



Ganesh with ten hands
📷 Aniruddha



ही शिल्पाकृती अतिशय विलक्षण आहे. आपल्याला, दहा हातांची गणेशमूर्ती सहसा पाहायला मिळत नाही. मंदिराचे पहिले गोपूर असलेल्या मराठा वेशीवर ही आकृती कोरलेली आहे. 

उजवीकडील दोन हात तुटलेल्या अवस्थेत आहेत. एक उजवा हात मांडीवर ठेवलेला आहे. डावीकडच्या हातापैकी, एक हात गणेशाने मांडीवर बसलेल्या शक्तीला वेढून ठेवला आहे. बाकी हातांत मला जे दिसले ते म्हणजे शंख, फूल, धान्याच्या ओंब्या, पाश आणि अंकुश. बहुधा हा महागणपती रूपातील गणेश आहे.

 





Ganesh with four hands
📷 Aniruddha




इथे वरील छायाचित्रात तुम्हाला तीन गणेशमूर्ती दिसतील. तिन्हीही मूर्ती चार हात असलेल्या आहेत. साधारणपणे सारखीच आयुधे व मोदक तिन्ही मूर्तींच्या हातात आहेत. 




Ganesh in one of the temples
📷 Aniruddha




Ganesh in one of the temples
📷 Aniruddha





Ganesh in standing position 
📷 Jayant Abhyankar





Siblings
📷 Jayant Abhyankar


 



येथे आपण दोन भावंडे बघत आहोत. उंदरावर बसलेला गणेश आणि मोरावर बसलेला त्याचा भाऊ कार्तिकेय किंवा सुब्रमण्यम असे दोघे इथे दिसत आहेत. 

या मंदिराबद्दल अजून बरेच काही लिहायचे आहे. शिल्प, चित्र, वास्तूकला किती किती आहे लिहिण्याजोगे!

शिव मंदिर असल्याने अनेक प्रकारच्या शिव मूर्ती आहेत, देवी, कार्तिकेय, योगीजन, नर्तकी, नृत्यमुद्रा आणि अजून कितीतरी. द्वारपाल मूर्तीदेखील आवर्जून दखल घ्यावी अशाच आहेत. मला माहित नाही की मी या सर्वांबद्दल कधी लिहिणार आहे! पण आजची पोस्ट मात्र मी मानवी शिल्पाकृतींच्या वर्णनाने संपवत आहे. 

हे गोपी वस्त्रहरणाचे दृश्य आहे. किती सुंदर कोरीव काम आहे! पायथ्याशी आपल्याला दोन मकराचे चेहरे दिसू शकतात. हे चेहरे दर्शवितात की ही पाण्याजवळची जागा आहे. 
डावीकडच्या दोन स्त्रिया प्रौढ तर उजव्या दोन तरुण मुली आहेत. आपण त्यांच्या केशरचना आणि देहबोली मधला फरक पाहू शकता. डाव्या दोघीजणींनी आपले केस अंबाडा घालून गुंडाळून ठेवले आहेत. तर तरुण मुलींनी आपले केस मोकळे सोडले आहेत!!! 

अंगावर काहीच कपडे नसल्यामुळे डाव्या कोपऱ्यातील बाईला लाज वाटते आहे. तिने तोंडाला हात लावला आहे. दुसरी बाई आपले कपडे घेण्यासाठी झाडावर चढण्याचा प्रयत्न करीत आहे. तरुण मुली काय होत आहे त्याचा फार त्रास करून न घेता आरामात इकडे तिकडे पाहत बसल्या आहेत!!

त्यांचे विविध प्रकारचे दागदागिने- हस्तभूषणे, कर्णभूषणे, पैंजण, कंठहार अतिशय सुंदर दाखवले आहे. सगळे दागदागिने निरनिराळे. ज्वेलरी डिझाईन करणाऱ्या लोकांनी खास नोंद घ्यावी असे! 

ह्या शिल्पात फांद्या, पाने, फुले, खडबडीत पण भक्कम खोड असे झाड खूप छान दाखवले आहे. 

झाडावर खोडकर, खट्याळ कृष्ण बसलेला आहे. नदीत स्नान करणाऱ्या गोपींची वस्त्रे त्याने पळवली आहेत, ती त्याच्या हातात दिसत आहेत. इतके सगळे वाचून होईपर्यंत सगळ्यांच्या मनात,"दे रे कान्हा.. चोळी अन लुगडी.. " हे गाणे वाजायला लागले असेल. पण आश्चर्य म्हणजे गोपी वस्रहरणाच्या इतर शिल्पांत दाखवतात तसे इथे ह्या गोपींनी हात जोडून विनवणी केलेली नाही. उलट झाडावर चढून आपले कपडे मिळवण्याच्या प्रयत्नांत त्यातली एक आहे. मग गोपी आत्मनिर्भर आहेत म्हणावे की हे शिल्प गोपी वस्रहरणाचे नाहीच? हे चित्र गोपी वस्रहरणाचे आहे असा मी काढलेला निष्कर्ष संपूर्ण चुकीचा आहे? तुम्हांला काय वाटते? 

कुशल कारागिराने हा प्रसंग दगडाच्या शिल्पामध्ये अगदी जिवंत केला आहे. ग्रॅनाइटचे झाड देखील अगदी खरे झाड वाटते आहे आणि असे केवळ प्रेक्षकांनाच नाही तर एका जिवंत पोपटाला पण वाटते आहे! आपण चित्र झूम केल्यास, आपण झाडाच्या पानात एक खरा, जिवंत पोपट बसलेला पाहू शकता. एखाद्या कलाकाराला मिळालेली यापेक्षा चांगली दाद ती काय असणार?!!


 


Gopi Vastraharan 
📷 Yashwant Kakad


Overview of the temple.
📷Aniruddha

आत्तापुरते इतकेच. कोविड वॅक्सीन चा पहिला डोस घेणे हा विनाकारण बाहेर फिरण्याचा परवाना नाही हे लक्षात ठेवा! काळजी घ्या, सुरक्षित राहा!



#HinduIconography #BrihadeshwarIconography #WondersOfIndia #MostbeautifulTemple #GrandestTemple #WhatToSeeInThanjavur #UnderstandingBrihadeshwar #TallestTempleInTheWorld #BrihdeshwarTempleFacts #TallestShivTemple #TheBigTemple

#TamilnaduTemples #HinduShivTemple #11thCenturyTemple #TallShivling



Labels:

Comments

  1. Arundhati PatkiMarch 13, 2021 at 6:52 AM

    सूक्ष्म निरीक्षण आणि शब्दांकन मस्त 👌👌

    ReplyDelete
  2. Learning organizationMarch 13, 2021 at 8:07 AM

    Masta !

    ReplyDelete
  3. प्रदीप रामचंद्र खरेMarch 13, 2021 at 8:41 AM

    अप्रतिम
    इतकेच लिहीत आहे !!!!!!!!!!

    ReplyDelete
  4. प्रदीप रामचंद्र खरेMarch 13, 2021 at 8:42 AM

    अप्रतिम
    इतकेच!!!!!!!!!!!!!!!

    ReplyDelete
  5. UnknownMarch 13, 2021 at 1:39 PM

    किती बारकाईने पाहते नी लिहतेस तू खूप

    ReplyDelete
  6. Santosh KarkhanisMarch 16, 2021 at 8:03 AM

    कृष्ण हा वैश्णव देव आहे. शैव संकुलात असणे शक्य नाही.

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक- भाग 1 - तयारी !!

  आपण स्वप्न पाहतो… आपण स्वप्ने पाहतो… त्यातील एखाद दुसरेच प्रत्यक्षात यावे म्हणून धडपडतो आणि बाकीची स्वप्ने कधीतरी नवलाईने आंजारायला गोंजारायला असावीत म्हणून त्यांना स्वप्न म्हणूनच राहू देतो.  हाय अल्टिट्युड ट्रेक हे माझे एक असेच स्वप्न होते, नेहमी भुरळ पाडणारे आणि तरीही प्रत्यक्षात आले तर इतक्या उंचीवर चालताना काहीशी धास्तीच वाटावी असे. त्यामुळे वर्षानुवर्ष ते स्वप्न प्रत्यक्षात न येता स्वप्नच राहिले होते.  नोव्हेंबरमध्ये माझी मैत्रीण धनश्री जगताप इंडियाहाईक्सबरोबर देवरिया ताल चंद्रशिला हा ट्रेक करून आली. तिच्याशी गप्पा मारताना या ट्रेकची सविस्तर माहिती मिळाली. मार्च एप्रिलमध्ये या संपूर्ण रस्त्यावर ऱ्होडोडेंड्रॉनची फुले फुललेली असतात असेही कळले… आणि मनातल्या स्वप्नाला पुन्हा एकदा जाग आली.  असे म्हणतात की देवरिया ताल म्हणजे जिथे यक्षाने युधिष्ठिराला प्रश्न विचारले ते तळे. वाटेत लागणारे तुंगनाथ हे तर जगातले सर्वात उंचावर असणारे शंकराचे मंदिर, पंच केदारापैकी एक. हे पांडवांनी बांधले आहे असे सांगितले जाते. ट्रेकचा समिट पॉईंट...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 2 - सारी - देवरियाताल

दुसऱ्या दिवशी सकाळी ट्रेकला सुरुवात झाली तीच एका तीव्र चढणीने!! चढताना एका क्षणी मागे वळून आम्ही सारी बेस कॅम्पचा निरोप घेतला. परत येउ तेव्हा ट्रेक यशस्वीरित्या पूर्ण केला असेल की नाही, ते माहिती नव्हते. पण अनुभवसमृद्ध मात्र नक्की होऊन परत येऊ ह्याची ग्वाही मनातच दिली. सारी बेस कॅम्प 📷 Supan Shah रस्ता ओबडधोबड दगडांनी तयार केलेला होता. पण भुसभुशीत मातीत पाय घसरण्यापेक्षा दगड परवडले असे मनाला सांगत चढण चढत होते. 📷 Pawan Gowda ह्या फोटोवरून चढ किती होता त्याचा तर अंदाज येईल पण आम्ही सगळे कसे चढत होतो ते कळायचे असेल तर व्हिडिओ आहे ना! विडिओ - सम्राट दर्डा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share रस्त्याचा सुरुवातीचा काही भाग लोकवस्तीतून जाणारा. पण तेथील घरेही अगदी तुरळक आणि तशी लांब लांब. हिरवीगार शेते मात्र दिसत होती. डोंगर उतारावर पायऱ्यांसारखे बांध घालत केलेली ही शेती संपूर्ण उतार जिवंत करत होती. The view 📷 Supan Shah 📷 Samrat Darda तासभर तीव्र चढणीचा रस्ता पार केल्यानंतर थोडया वेळाने तुलनेने जरा सपाट भाग आला तेव्हा हृदयाने थँक्यू म्हणायला सुरूवात केली!! तिथून चंद्रशिल...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 3 - देवरियाताल -स्यालमी

ट्रेकचा तिसरा दिवस. कालचा सारी- देवरियाताल प्रवास तर खूपच छान झाला होता. पायही दुखले नव्हते की थकल्यासारखे देखील वाटले नव्हते. त्यामुळे उत्साहाने आजच्या दिवसाला सुरुवात केली. आजचा दिवस तसा अवघड असेल अशी, इंडियाहाईक्सच्या  वेब साईटवरचे वर्णन वाचून कल्पना आली होती. आज अंतर नऊ किलोमीटरपेक्षा जास्त होते. पण वाटेत अनेक शिखरे दिसणार होती. घनदाट जंगलातून जाणार होतो त्यामुळे अनेक पक्षीही दिसणार होते. त्याचीही उत्सुकता होती. सगळेजण देवरियाताल कॅम्पसाईट मधून बाहेर पडलो. अवघे एक दिवस वास्तव्य केलेले असले तरी मन थोडेतरी गुंतलेले असतेच.  देवरियातालच्या रस्त्याच्या डाव्या बाजूने एक जंगलवाटेचा फाटा होता. त्या वाटेने आम्ही निघालो. थोडा वेळ चालल्यावर आम्हाला पुन्हा एकदा चंद्रशिला शिखर दिसणार होते. अधून मधून दिसणारे हे शिखर आपल्याला कुठे पोचायचे आहे त्याची जाणीव करून द्यायचे, त्यानेही एक नवे बळ मिळायचे. पण आज आकाश इतके ढगाळ होते की शिखर दिसलेच नाही.उजवीकडे पुन्हा एकदा सारी गाव मात्र दिसले. 📷Cotrekker 📷Sumati Dhembre ह्या फोटोवरून कशा रस्त्याने आम्ही चालत होतो, चढ किती होता त्याची कल्पना येईल....
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 5- अंतिम भाग - बनियाकुंड- तुंगनाथ- चंद्रशिला

  📷Samrat Darda १५ एप्रिल, बनियाकुंड कॅम्पसाईट मधून काढलेला चंद्राचा सुंदर फोटो. त्या दिवशी शुक्ल पक्षातील सप्तमी किंवा अष्टमी असावी. कारण १७ एप्रिलला रामनवमी होती. सुंदर काळ्याभोर रात्रीचा सघन अंधार.. पौर्णिमा अजून साताठ दिवसांवर असली तरीही आत्तापासूनच तेजाळलेला चंद्र.. चमचमणारे, मध्येच ढगांच्या आड लपणारे चांदणे, आमच्या मनातील समिटविषयीची उत्सुकता..फार अनोखी रात्र होती ती.  उद्या पहाटे दोन वाजताचा वेकप कॉल असणार होता. आम्हाला आवरून, ब्रेकफास्ट करून तीन वाजता निघायचे होते. न विसरता घेण्याच्या गोष्टी तशा तर डे पॅक मध्ये भरूनच ठेवल्या होत्या. हेडलॅम्पच्या उजेडात सामान देखील आवरून ठेवले होते. पहाटे निघताना बाकी सामान मेन टेन्ट मध्ये नेऊन ठेवायचे होते.  इतक्या उंचीवर जायचे होते. काही तासांत आम्ही ४००० फुटांचा अल्टीट्युड गेन करणार होतो. झोपण्यासाठी डोळे मिटले खरे, पण मिटल्या डोळ्यांपुढेही बर्फाच्छादित शिखरांचीच दृश्ये तरळत होती. कधीतरी झोप लागली. सतत अधूनमधून जाग येऊन घड्याळात बघत होते. सगळे दोन वाजता उठणार, त्या आधी आपण आपले आवरून घेऊ या असा विचार डोक्यात होता तो बहुधा सतत ज...
Post a Comment
Read more

देवरियाताल चंद्रशिला ट्रेक - भाग 4 - स्यालमी - बनियाकुंड

आदल्या संध्याकाळी भुरभुरत असलेल्या पावसाने हवेतला गारवा अजूनच वाढवला होता. इतक्या लहान तंबूमध्ये झोपण्याची पहिलीच वेळ होती. पण सुरुवातीचे दोन तास सोडले तर नंतरचे पाच तास चांगली झोप झाली. अगदी प्रसन्न जाग आली.काल एकदाच क्षणभर का होईना, मनात तरळून गेलेला,"आपण ट्रेक इथेच थांबवावा का?"ह्या विचाराचा आज कुठे मागमूसही उरला नव्हता. मनात होते,  "इरादे अगर पक्के हो, तो डगमगाए कदम क्यु? हौसले बुलंद हो तो सहमा सा हो मन क्यु? मंज़िल अब दूर नहीं.. बस संभल के चलना, कभी न रुकना, हार ना मानना, बस्स .. चलते रहना।" - वृंदा टिळक आमच्या सगळ्याच कॅम्पसाईट्स भन्नाट जागांवर होत्या. आजची स्यालमीची कॅम्प साईट देखील त्याला अपवाद नव्हती. नजर पोचेल तिथपर्यंत फक्त पर्वत रांगा आणि जंगल. मानवी वस्तीची जवळपास काहीच चाहूल नाही.  📷Samrat Darda  सगळ्यांचे आवरून वॉर्म अप करून आम्ही निघालो. आजचा सगळा रस्ता सुंदर असणार होता. काल इतके चढ उतार चढून उतरून आता सगळ्यांची चांगली तयारी झाली होती. शिवाय आज मी नीकॅप्स देखील घातल्या होत्या!! त्यामुळे समजा जरी आज रस्ता अवघड असला असता तरी काळजीचे काही कारण नव्हते....
1 comment
Read more

ग्यानबोक पॅलेस, सेऊल, साऊथ कोरिया

राष्ट्रीय अस्मितेची चिन्हे परकीय आक्रमक पुसून टाकायचा प्रयत्न करतात, करतातच. जगभर अशी असंख्य उदाहरणे सापडतील. कारण त्याशिवाय त्यांना त्यांची सत्ता निर्माण करता येणार नसते. पण मग त्या त्या देशातील, देशावर प्रेम असणारे लोक काय करतात हे जाणून घ्यायचे असेल तर एक उदाहरण सांगते. आपल्याला सेऊल मधील ग्यानबोक  पॅलेस याच्याविषयी वाचायला हवे. ------------- तसा पोचायला आम्हाला थोडा उशीरच झाला होता. शेवटची इंग्लिश गाईडेड टूर चुकते की काय अशी भीती वाटायला लागली होती. अनेक कोरियन युवक युवती राजवाड्याकडे जाताना दिसत होते. विशेष म्हणजे त्यांनी पारंपरिक कोरियन पोशाख घातले होते. फार छान दिसत होते ते सगळे. आम्ही गेलो होतो, कोरियाच्या सार्वभौमत्वाचे मानचिन्ह असलेल्या ग्यानबोक पॅलेसला ( Gyeongbok Palace ) भेट देण्यासाठी.  तिकिटाच्या काउंटर जवळच राजवाड्याचे मुख्य प्रवेशद्वार आहे. त्याचे नाव आहे ग्वान्गमन गेट.( Gwanghwamun) . सेऊलच्या पुरातन इतिहासाचे प्रतीक असलेले हे प्रवेशद्वार १३९५ मध्ये बांधले गेले आहे. आज हे प्रवेशद्वार कोरियाची ओळख बनलेले आ...
Post a Comment
Read more

Deoriatal - Chandrashila trek - Part 1 - Preparation

We dream… we dream about many things … but we strive to make only few of them a reality and leave the rest of the dreams as dreams only, to cherish them someday in our leisure time. A high altitude trek was one such dream of mine, always enthralling and yet a little daunting. So for years that dream remained a dream without becoming a reality. In November, my friend Dhanshree Jagtap did the Deoria Tal Chandrashila trek with Indiahikes. While chatting with her, I could get detailed information about this trek. She told that in March and April, rhododendron flowers will be blooming in this region … and the dormant dream was awakened once again. It is said that DeoriaTal is the lake where the famous Yaksha and Yudhishthira conversation had taken place. On the way to the summit, Tungnath is the highest temple of Shankara in the world, one of the Panch Kedars. It is said to have been built by the Pandavas. The summit point of the trek is Chandrashila. The place where Chandra did Tapas. It i...
Post a Comment
Read more

Deoriatal Chandrashila trek - Part 2- - Sari to Deoriatal.

The next morning, the trek started with a steep climb!! At one point during the climb, we turned back and bade goodbye to the Sari base camp. It was not known whether we would successfully complete the trek or not. But I was sure that we will definitely come back with a life changing experience.   Sari Base camp  📷 Supan Shah The road was paved with rough stones. But while climbing I was telling myself that these stones were better than walking in the slippery soil. 📷 Pawan Gowda You can guess how much the climb was, from this photo, but if you want to know how we were climbing, there is a video! विडिओ - सम्राट दर्डा https://youtube.com/shorts/CJuWDSml8XU?feature=share The initial, few meters part of the road passed through populated areas. But the houses there were very few and sparse. Green fields were visible everywhere. Farming was done on the mountain slopes, by step method. This greenery enlivened the entire slope. The view 📷 Supan Shah 📷 Samrat Darda After walking o...
Post a Comment
Read more

Deoriatal Chandrashila trek - Part 3- Deoriatal to Syalmi

 That was the third day of the trek. I was feeling contented. Yesterday's journey from Sari to Deoria was beautiful. Neither  were   my legs paining  nor was I feeling  tired.  Today was surely going to be a tough day.  I had read the description on the Indiahikes website, which gave a rough idea about the day. Today the distance was more than nine kilometers. But there were many peaks which will be visible on the way. We were going to pass through a dense forest, so there was a chance to watch variety of birds. So I was curious and excited about the journey.  All of us, left from Deoriatal campsite and started our journey.  Even though we had only been there for a day, we had already grown attached to the place. Even if it has only been a day, surely there is always attachment with the place.There was a fork in the forest path on the left side of the road to Deoriatal. We went that way. After walking for a while, most likely we were goi...
Post a Comment
Read more

Deoriatal Chandrashila trek - Part 5(Last part)- Baniyakund - Tungnath- Chandrashila

📷Samrat Darda A beautiful photograph of the moon taken from Baniyakund campsite, April 15. That day should be Saptami or Ashtami of Shukla Paksha. Because Ram Navami was on 17th April. In the intense and tranquil darkness of the beautiful night, though the full moon day was still seven or eight days away, the moon was already bright. The shining moon, occasionally hiding behind the clouds, the curiosity of the summit in our minds.. it was a very unique night. There was going to be a two o'clock wakeup call tomorrow.  we had to pack up, have breakfast, and be ready to leave for the day at three o'clock.  I packed the essential things in the day pack and packed everything else in the bag to be offloaded. That bag was to kept in the main tent while leaving in the morning. Tomorrow, in few hours we would gain an altitude of 4000 ft. I closed my eyes to sleep, but even before my closed eyes, the images of the snow-capped peaks were floating.  I woke up at quarter to two in ...
Post a Comment
Read more